Χωρίς ψευδαισθήσεις (Άρθρα πολιτών)

Aπαντες υπηρετούν κοινά συμφέροντα, τα συμφέροντα του κεφαλαίου, που είναι ενοποιημένα σε παγκόσμια κλίμακα σε αντίθεση με τα συμφέροντα των λαών

Η κατάσταση στην οποία περιέπεσε η χώρα μας με τα μνημόνια δεν είναι πρωτόγνωρη. Οπως γράφει ο Ντέιβιντ Χάρβεϊ, «διεθνώς τα βασικά νεοφιλελεύθερα κράτη έδωσαν πλήρη εξουσιοδότηση στο ΔΝΤ και στην Παγκόσμια Τράπεζα από το 1982 να διαπραγματεύονται την ανακούφιση από το χρέος, πράγμα που σήμαινε, στην ουσία, να προστατεύουν τα μεγάλα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα του κόσμου από την απειλή αθέτησης πληρωμών… Ως αντάλλαγμα για τον διακανονισμό και την παράταση του χρέους, συνεχίζει, οι χρεωμένες χώρες υποχρεώνονται να πραγματοποιήσουν θεσμικές μεταρρυθμίσεις, ήτοι περικοπές των κοινωνικών δαπανών, νόμους για πιο ελεύθερες αγορές εργασίας και ιδιωτικοποιήσεις», δηλαδή να υιοθετήσουν νεοφιλελεύθερες μεταρρυθμίσεις. Τι σημαίνουν όλα αυτά; Πως αν συνεχιστεί αυτός ο εφιάλτης, θα ξυπνήσουμε –αν ξυπνήσουμε ποτέ- σε μια άλλη χώρα, τριτοκοσμική.
Οι αντιδράσεις στην προσπάθεια της κυβέρνησης για την άρση της λιτότητας και την ανάκαμψη της χώρας, όπως οι δηλώσεις του προέδρου Ομπάμα κατά της λιτότητας στη συνέντευξή του στο CNN, οι δηλώσεις της Λεπέν, του Πάμπλο Ιγκλέσιας, ηγέτη των Podemos, του Νάιτζελ Φάρατζ και οι συγκεντρώσεις συμπαράστασης σε ευρωπαϊκές πόλεις αποκάλυψαν πως αν ενεργοποιηθούν οι ενδοκαπιταλιστικές αντιθέσεις τότε το ευρωπαϊκό οικοδόμημα, όπως οικοδομήθηκε με τη συνθήκη του Μάαστριχτ, παρουσιάζει έντονες ρωγμές. Ποιος θα τις αξιοποιήσει κατεδαφίζοντας ό,τι οικοδομείται μονόπλευρα στη λογική του κεφαλαίου; Η σοσιαλδημοκρατία αναδείχθηκε μετά τη διάλυση της ΕΣΣΔ σε εταίρο του νεοφιλελευθερισμού και ο νεοφιλελευθερισμός σε προθάλαμο μιας ιδιότυπης δικτατορίας. Γιατί;
Είναι χαρακτηριστικό ότι στις συνόδους κορυφής της Ε.Ε. και της ευρωζώνης, όπου οι αρχηγοί των κρατών-μελών εκπροσωπούν διαμετρικά αντίθετα συμφέροντα, πάντα οι αποφάσεις λαμβάνονται ομόφωνα. Πώς συμβαίνει αυτό; Διότι οι εκπρόσωποι των αδύναμων κρατών αποδέχονται εκ προοιμίου τα κελεύσματα των ισχυρών, χωρίς ποτέ –μα ποτέ– να ασκηθεί το δικαίωμα της αρνησικυρίας ώστε να αποτραπεί έστω μία απόφαση που ακυρώνει τα δικαιώματα των εργαζομένων. Και όταν διατυπώνονται ενστάσεις, οι οποίες ποτέ δεν οδηγούν σε αδιέξοδο, αυτές αφορούν την εξισορρόπηση των συμφερόντων των τμημάτων του ευρωπαϊκού κεφαλαίου. Οσες φορές μάλιστα απαιτήθηκε η διενέργεια δημοψηφισμάτων λόγω της συνταγματικής επιταγής κρατών-μελών και η ετυμηγορία του λαού ήταν απορριπτική, τότε είτε το δημοψήφισμα επαναλήφθηκε ύστερα από παραπλανητικές υποσχέσεις και απειλές είτε παρακάμφθηκε, όπως στην περίπτωση του Ευρωσυντάγματος, το οποίο απέρριψαν οι Γάλλοι και οι Ολλανδοί με ηχηρά ποσοστά, με την υιοθέτηση της μεταρρυθμιστικής Συνθήκης της Λισαβόνας. Τι αποκαλύπτει αυτή η αντιφατική ομοφωνία; Οτι άπαντες υπηρετούν κοινά συμφέροντα, τα συμφέροντα του κεφαλαίου, που είναι ενοποιημένα σε παγκόσμια κλίμακα σε αντίθεση με τα συμφέροντα των λαών που επιμερίζονται στα όρια του κάθε κράτους, με αποτέλεσμα την πολυδιάσπασή τους και τον έλεγχό των αντιδράσεών τους. Εχει δίκιο λοιπόν ο Ντάνι Ρόντρικ, οικονομολόγος και συγγραφέας του «The Globalization Paradox», ο οποίος ισχυρίζεται ότι οι εκλογές είναι το τέλειο παράδειγμα του φαινομένου που έχει βαπτίσει «το πολιτικό τρίλημμα της παγκόσμιας οικονομίας»: «Δεν μπορείς –γράφει– να έχεις δημοκρατία, υπερπαγκοσμιοποίηση και εθνική κυριαρχία μαζί. Τώρα που η δημοκρατία μίλησε, το ερώτημα είναι αν η Ελλάδα μπορεί να παραμείνει στο ευρώ».
Γι' αυτό, ας μην καλλιεργούνται ψευδαισθήσεις. Ποτέ κανείς λαός δεν νίκησε τους δυνάστες του με τις εκλογές. Ολα τα «επαναστατικά» σχήματα που επικράτησαν εκλογικά διαψεύστηκαν. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι οι εκλογές λειτουργούν ως ασφαλές μέσον εκτόνωσης της λαϊκής δυσφορίας και αγανάκτησης, «μηχανισμός καταστολής των κινημάτων, των καινοτομιών, των ρήξεων», σύμφωνα με τον Αλέν Μπαντιού. Στις εκλογές προσέφυγαν ο Ντε Γκολ και ο Πομπιντού για να εκτονώσουν την επαναστατικότητα του Μάη του ’68.
Η ευφορία που διακατέχει την κοινωνία μας μετεκλογικά, ακόμη και αυτούς που ψήφισαν συντηρητικά, οφείλεται στο γεγονός ότι συγκροτήθηκε μια κυβέρνηση η οποία προσπαθεί να υλοποιήσει στον δυνατό βαθμό ό,τι υποσχέθηκε προεκλογικά, διαπίστωση που αποτελεί την ειδοποιό διαφορά με τις κυβερνήσεις που προηγήθηκαν. Εκείνο που υποβάθμιζε στον έσχατο βαθμό τη δημοκρατία στη χώρα μας, ήταν η μετατροπή της νομοθετικής και της εκτελεστικής εξουσίας σε μηχανισμό επιβολής των αποφάσεων της τρόικας σε σημείο ώστε ακόμη και επουσιώδη θέματα να ρυθμίζονται και να επιβάλλονται κατ’ εντολή της, με νομιμοποίηση από την κυβέρνηση, η οποία μάλιστα τα εξωράιζε πριν τα επιβάλει. Με αποτέλεσμα οι εταίροι να απαιτούν σήμερα τη συνέχιση της ίδιας κυβερνητικής πολιτικής.
Γι' αυτό, ακόμη και αν εκφυλιστεί η δυναμική της νέας κυβέρνησης, και αν αποτύχει στο σύνολο των προσπαθειών της, ο απολογισμός για την κοινωνία θα είναι θετικός. Διότι όσα λαμβάνουν χώρα διαμορφώνουν νέες νοητικές αντιλήψεις για το περιεχόμενο της Ευρώπης και τον ρόλο των λαών. Ποιο θα είναι το όφελος για την κοινωνία; Οτι με αυτό το νέο περιεχόμενο των εννοιών η κοινωνία θα διεκδικεί και θα κρίνει αυτούς που τις δημιούργησαν, δηλαδή την κυβέρνηση, ενώ θα αναβαθμιστούν οι απαιτήσεις της από την αντιπολίτευση σε ένα νέο επίπεδο. Πρόσθετα, όλα αυτά, εγγράφονται και στο υποσυνείδητο των ευρωπαϊκών λαών στην πορεία της Ε.Ε. προς το μέλλον.

Δημήτρης Μακροδημόπουλος

Πολιτικός Μηχανικός