Παρασκευή 30 Οκτωβρίου 2015

Τουρισμός: Μοχλός ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας


Ο τουρισμός παρά τα προβλήματα που δημιουργήθηκαν από την επιβολή των capital control παραμένει η βαριά βιομηχανία της ελληνικής οικονομία. Το 2014 κατέγραψε εντυπωσιακά ανοδική πορεία που συνεχίστηκε και φέτος παρά τις αντιξοότητες αλλά και τα πρώτα σημάδια μια ύφεσης που μπορεί να προκύψει αν δεν πάρουμε μέτρα. 
Σύμφωνα με τις τελευταίες εκτιμήσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Τουρισμού (ΠΟΤ), το 2014 αποδείχτηκε μια ακόμη πολύ καλή χρονιά για το διεθνή τουρισμό ενώ σ’ ότι αφορά το 2015, εκτιμάται ότι η αύξηση του διεθνούς τουρισμού θα είναι της τάξης του 3-4%, γεγονός που αναμένεται να συμβάλει περαιτέρω στην παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη.
Σε πρόσφατη μελέτη που πραγματοποίησε το Ινστιτούτο Τουριστικών Ερευνών και Προβλέψεων (ΙΤΕΠ), σχετικά με τις εξελίξεις στον τουρισμό και στην ελληνική ξενοδοχεία για το 2014, τα συμπεράσματα που προκύπτουν είναι ότι το 2014 αποτέλεσε ακόμη μία καλή χρονιά τόσο για τον ελληνικό όσο και, γενικά, για τον παγκόσμιο τουρισμό, ενώ τα, μέχρι τώρα, στοιχεία και προβλέψεις για το 2015 δείχνουν ότι η πορεία του κλάδου θα είναι θετική και την τρέχουσα χρονιά.
Από την άλλη, συνεχίζει να μειώνεται, για την χώρα μας, η μέση διάρκεια παραμονής των ταξιδιωτών από χώρες του εξωτερικού, γεγονός που έχει αρνητικές συνέπειες στη δαπάνη ανά επίσκεψη των επισκεπτών. Συνεπώς, ενώ σημειώθηκε αύξηση των αφίξεων κατά 23,0% το 2014, η αντίστοιχη αύξηση των δαπανών περιορίστηκε σε 11,1%.
Κύμα ακυρώσεων από τα capital controls
Βάσει της μελέτης του ΙΤΕΠ, οι ενδείξεις από την πορεία του ελληνικού τουρισμού μέχρι το πρώτο πεντάμηνο του έτους ήταν αρκετά ενθαρρυντικές και προμήνυαν μια ακόμα καλή τουριστική χρονιά. Οι ρυθμοί αύξησης τόσο των αφίξεων όσο και των τουριστικών εισπράξεων υπερέβαιναν κατά πολύ τους αντίστοιχους ρυθμούς του πεντάμηνου του 2014.
Ομως, οι πρόσφατες οικονομικές εξελίξεις με την επιβολή των κεφαλαιακών ελέγχων (capital controls) επέφεραν μεγάλη αναστάτωση στην τουριστική αγορά, όπου παρατηρήθηκε κύμα ακυρώσεων μέσα στο μήνα αιχμής (τον Ιούλιο) του ελληνικού τουρισμού. Η κατάσταση αντιστράφηκε, όταν ξεκαθάρισε το θέμα ότι οι ξένοι τουρίστες με πιστωτικές/χρεωστικές κάρτες της αλλοδαπής δεν θα υπόκειντο στους κεφαλαιακούς περιορισμούς, και έτσι οι αφίξεις από το εξωτερικό ανέκαμψαν με τον Αύγουστο, αλλά και το Σεπτέμβριο, να εξελίσσονται σε πολύ καλούς τουριστικά μήνες.
Από τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος καταγράφεται η επιβράδυνση της πορείας του τουρισμού μεταξύ του 5μηνου και του 6μηνου του 2015. Ετσι, ενώ οι συνολικές αφίξεις αλλοδαπών τουριστών το α’ 5μηνο του 2015 αυξήθηκαν κατά 27,1% (σ.σ. το αντίστοιχο περσινό διάστημα ήταν στο 17%), το α’ 6μηνο του αυξήθηκαν κατά 20,8% (6μηνο 2014: 15,6%).
Σ’ ότι αφορά τις ταξιδιωτικές εισπράξεις, τόσο κατά το πρώτο πεντάμηνο όσο και κατά το εξάμηνο του 2015 αυξάνονται με ρυθμό που υπολείπεται αυτού των αφίξεων και είναι της τάξης του 15,02% και 8,2%, αντίστοιχα (5μηνο 2014: 8,7% και 6μηνο 2014: 9,6%).
Παρεχόμενες υπηρεσίες
Ενα άλλο συμπέρασμα που προκύπτει είναι ότι επειδή οι ευρωπαίοι τουρίστες, σε πολύ υψηλό ποσοστό, επιλέγουν τον προορισμό των διακοπών τους με βάση τις πληροφορίες και την εμπειρία που αποκόμισαν φίλοι και συγγενείς τους, είναι πολύ σημαντικό οι τουρίστες που φεύγουν από την Ελλάδα να μένουν με τις καλύτερες εντυπώσεις από όλο το φάσμα των παρεχομένων υπηρεσιών.
Για το λόγο αυτό αποτελεί κρίσιμο παράγοντα η αναβάθμιση των ξενοδοχείων και ο εμπλουτισμός του τουριστικού προϊόντος που προσφέρουν. Επίσης, απαραίτητη είναι η αναβάθμιση και ανάδειξη των ιστορικών, αρχαιολογικών μνημείων και χώρων με διευκόλυνση της πρόσβασης σε αυτά, επέκταση του ωραρίου, καθώς τα πολιτιστικά αξιοθέατα ενός προορισμού αποτελούν έναν από τους κύριους παράγοντες βάσει των οποίων οι ευρωπαίοι αποφασίζουν να επισκεφτούν, αλλά και να επανέλθουν σε έναν προορισμό.
Μείωση στις διανυχτερεύσεις
Οι θετικές επιδόσεις των ελληνικών ξενοδοχείων που αποτυπώθηκαν στην έρευνα πεδίου του ΙΤΕΠ το 2013, συνεχίστηκαν και μάλιστα με υψηλότερους ρυθμούς και το 2014.
Ομως, σε αντίθεση με τον εισερχόμενο τουρισμό στη χώρα μας, ο εσωτερικός τουρισμός συνεχίζει να συρρικνώνεται με δυσμενείς συνέπειες στις επιδόσεις των ξενοδοχείων που βασίζονται κατά κύριο λόγο σε Ελληνες πελάτες.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της ΕΛ.ΣΤΑΤ. οι διανυκτερεύσεις των Ελλήνων στα ξενοδοχειακά καταλύματα έχουν μειωθεί κατά 23% σε σχέση με το 2008, και το μερίδιό στους στις συνολικές διανυκτερεύσεις έχει περιοριστεί στο 18,6% το 2013 από 26,3% που ήταν το 2008. Παρόλα αυτά, όμως, είναι ενθαρρυντικό ότι οι διανυκτερεύσεις των Ελλήνων το 2013 κατέγραψαν αύξηση 4% σε σχέση με το 2012.
Να σημειωθεί ότι το ξενοδοχειακό δυναμικό της χώρας συνέχισε να ανακάμπτει φθάνοντας τις 9.701 μονάδες στο τέλος του 2014, αριθμός που αποτελεί τον δεύτερο μεγαλύτερο μετά από αυτόν που καταγράφηκε το 2010, όπου το ξενοδοχειακό δυναμικό αριθμούσε 9.732 μονάδες.
Λόγοι επίσκεψης στην Ελλάδα
Με βάση τα τελευταία στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας για το 2014, αναφορικά με την κατανομή της ταξιδιωτικής δαπάνης μη κατοίκων στην Ελλάδα ανά λόγο ταξιδιού, προκύπτει ότι το μεγαλύτερο μερίδιο της δαπάνης (84,3%) αφορά σε λόγους αναψυχής.
Οι εισπράξεις από τα επαγγελματικά ταξίδια αυξήθηκαν κατά 22,4% το 2014, γεγονός που είχε θετική επίδραση στη συμμετοχή τους στο σύνολο των εισπράξεων. Ωστόσο, από το 2007 ως το 2014, η δαπάνη για επαγγελματικά ταξίδια έχει μειωθεί κατά 21% περίπου και το μερίδιο της έχει συρρικνωθεί κατά 33% περίπου.
Σημαντικά έχουν περιοριστεί και οι δαπάνες για τα ταξίδια για σπουδές, καταγράφοντας το 2014 μείωση 36% σε σχέση με το 2010 και μείωση κατά 5% σε σχέση με το 2013.

ΤΗΣ ΝΤΕΠΥΣ ΧΙΩΤΟΠΟΥΛΟΥ (hiotopoulou@gmail.com)

Δεν υπάρχουν σχόλια: