Πέμπτη 29 Ιουνίου 2017

Τα καλοκαίρια που έσπασε το θερμόμετρο ...



Ο μήνας που «προτιμά» ο καύσωνας είναι ο Ιούλιος. Με τη βοήθεια του μετεωρολόγου κ. Δημήτρη Ζιακόπουλου, που διατηρεί ένα εξαιρετικό αρχείο των κλιματολογικών φαινομένων, περιδιαβαίνουμε στις πιο καυτές μέρες των τελευταίων δεκαετιών. Από το διάστημα 23-26 Ιουλίου 2007 κατεγράφησαν πολύ υψηλές θερμοκρασίες κυρίως στη δυτική και τη βόρεια Ελλάδα. Συγκεκριμένα, στις 24 Ιουλίου, ρεκόρ αποτελούν οι 43,4 °C της Ζακύνθου, οι 42,8 °C της Κέρκυρας, οι 42,4 °C του Αράξου και οι 42,2 °C της Κόνιτσας. Την επομένη, 25η Ιουλίου, τη σκυτάλη των ρεκόρ πήρε η βόρεια Ελλάδα, με ανώτατη τιμή όλων των ετών που φυλάσσονται αρχεία τους 44,6 °C των Σερρών και τους 44 °C της Θεσσαλονίκης (Μίκρα).

Ισχυρότατος καύσωνας σημειώθηκε από 17 ώς 20 Ιουλίου 1973. Στις 19 Ιουλίου πολύ υψηλές θερμοκρασίες παρατηρήθηκαν σε: Λαμία 46,5 °C, Ελευσίνα 46,4 °C , Αγχίαλο 46,2 °C, Τανάγρα 46 °C, Λάρισα 45,2 °C.

Στη Ν. Φιλαδέλφεια το θερμόμετρο έφτασε τους 42,4 °C και στο Αστεροσκοπείο τους 41,2 βαθμούς. Στην Κρήτη οι υψηλότερες θερμοκρασίες σημειώθηκαν στις 20 Ιουλίου (Σούδα 44,5 °C και Ιεράπετρα 44 °C).

Η πιο υψηλή θερμοκρασία που έχει καταγραφεί ποτέ, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και σε όλη την Ευρώπη (και ως τέτοια είναι καταγεγραμμένη στα επίσημα αρχεία του Παγκόσμιου Μετεωρολογικού Οργανισμού), είναι οι 48 βαθμοί Κελσίου, που μετρήθηκαν στις 10 Ιουλίου 1977 στην Ελευσίνα και το Τατόι! Την ίδια μέρα το θερμόμετρο έγραψε 44 °C στη Ν. Φιλαδέλφεια, 42 °C στο κέντρο της Αθήνας, 44 °C στη Λάρισα. «Η θερμοκρασία των 48 βαθμών είναι το απόλυτο ρεκόρ όχι μόνο για την Ελλάδα, αλλά και για την Ευρώπη. Διατηρώ πολλές επιφυλάξεις για την εγκυρότητα του ως άνω ρεκόρ, το οποίο σημειώθηκε μια μέρα που στην Πάρνηθα είχε ξεσπάσει πυρκαγιά», σχολιάζει ο κ. Ζιακόπουλος.

Φονικός καύσωνας

Ο πιο φονικός καύσωνας ήταν τον Ιούλιο του 1987, προκαλώντας έως 4.000 νεκρούς, παρότι οι ανώτατες θερμοκρασίες δεν σημείωσαν ρεκόρ. Είχε μεγάλη διάρκεια. «Στην Αθήνα η μέγιστη θερμοκρασία ήταν επί οκτώ συνεχείς ημέρες ίση ή μεγαλύτερη των 41 βαθμών και ήταν εξαιρετικά υψηλές οι ελάχιστες τιμές της θερμοκρασίας, τουλάχιστον στις έξι από τις οκτώ ημέρες», λέει ο κ. Ζιακόπουλος.

Η υψηλότερη θερμοκρασία του Ιουνίου στην Αθήνα κατεγράφη την 26η Ιουνίου 2007, όταν στη Ν. Φιλαδέλφεια το θερμόμετρο έφτασε τους 46,2 βαθμούς Κελσίου (που αποτελεί ρεκόρ όλων των εποχών για τη εν λόγω περιοχή). Στο Θησείο η θερμοκρασία έφτασε τους 44,8 °C, επίσης ρεκόρ όλων των εποχών. Καταρρίφθηκε έτσι ένα ρεκόρ 91 ετών, από τις 21 Ιουνίου 1916, όταν ο μετεωρολογικός σταθμός του Αστεροσκοπείου είχε καταγράψει 43 βαθμούς Κελσίου.

Ο καύσωνας του Ιουνίου του 2007, που συνδέθηκε με την καταστροφική πυρκαγιά της Πάρνηθας, ήταν ο ισχυρότερος μεταπολεμικά καύσωνας Ιούνιο μήνα. Ακολούθησαν οι καύσωνες του Ιουνίου του 1982 (μέγιστες θερμοκρασίες στη Ν. Φιλαδέλφεια 44,6 °C και στα Τρίκαλα 43,8 °C) και του Ιουνίου του 2014 (μέγιστες θερμοκρασίες στην Κάτω Τιθορέα 42,7 °C, στην Πυργέλα του Αργους 42,3 °C, στο αεροδρόμιο «Ελ. Βενιζέλος» 40,6 °C).

Ο ισχυρότερος αυγουστιάτικος καύσωνας μεταπολεμικά σημειώθηκε 20 - 26 Αυγούστου 1958. Στη διάρκειά του η υψηλότερη θερμοκρασία ήταν 47,2 °C και σημειώθηκε στα Τρίκαλα. Την ίδια μέρα το θερμόμετρο έδειξε στη Λάρισα 45 °C και την επομένη 43,6 °C στην Αθήνα, 43,5 °C την Ελευσίνα και 43,2 °C στη Θεσσαλονίκη (Θέρμη).

Ποιες είναι όμως οι πιο ζεστές περιοχές της χώρας; «Το πολύπλοκο ανάγλυφο και οι μεγάλου μήκους ακτογραμμές διαμορφώνουν ένα σύνθετο πεδίο τοπικών ανέμων που με τη σειρά τους δημιουργούν μωσαϊκό μικροκλιμάτων. Εάν η χώρα δεν επηρεάζεται από μεγάλης κλίμακας ανέμους, καθοριστικός παράγοντας για τη διαμόρφωση των θερμοκρασιών είναι οι αύρες (θαλάσσια αύρα την ημέρα και απόγειος αύρα τη νύχτα). Ετσι, στις πεδινές περιοχές της ηπειρωτικής Ελλάδας στις οποίες δεν φθάνει η θαλάσσια αύρα παρατηρούνται οι μεγαλύτερες μέγιστες θερμοκρασίες», εξηγεί ο κ. Ζιακόπουλος. Τέτοιες περιοχές είναι τα πεδινά της κεντρικής Μακεδονίας, της Θεσσαλίας, της Στερεάς και της Πελοποννήσου με αντιπροσωπευτικές πόλεις τις Σέρρες, τη Λάρισα, τα Τρίκαλα, το Αγρίνιο, τη Θήβα, τον Πύργο, τη Σπάρτη και το Αργος.


Δεν υπάρχουν σχόλια: